روزشمار: 10 شهریور؛ شروع جنگ جهانی دوم - وبلاگ آپلود

به گزارش وبلاگ آپلود، جنگ جهانی دوم در 10 شهریور سال 1318 شمسی شروع شد. این جنگ دومین جنگ فراگیر است که علاوه بر اروپا، در بخش های گسترده ای از قاره آسیا و آفریقا تأثیرات مخرب عمده ای بر جای گذاشت و ایران را نیز درگیر خود کرد .

جنگ دنیای دوم بین دو بلوک متحدین (آلمان و ایتالیا و ژاپن ) و متفقین (انگلیس و فرانسه و آمریکا و شوروی ) درگرفت و به لحاظ گستردگی جغرافیایی و قدرت تخریب منابع انسانی و طبیعی ، بی همتا بوده است .

وضع اسفبار زندگی مردم آلمان به دنبال شکست در جنگ دنیای اول و الزام دولت آلمان به پرداخت غرامت جنگی سنگین ، ظهور آدولف هیتلر را که عامل اصلی شروع جنگ دنیای دوم بود، تسهیل کرد.

وی که شکست آلمان را نتیجه توطئه یهودیان و کمونیست ها می دانست ، نه تنها خواهان تنونظر در عهدنامه ورسای شد، بلکه با طرح شعار پان ژرمنیسم و با اعلام رجحان کامل نژاد ژرمن ، حق توسعه قلمرو آلمان تا سرزمین ملت های اسلاو در اروپای مرکزی و شرقی را مسلّم انگاشت و تبعیض نژادی را اساس دنیا بینی خود قرار داد و به همین شکل در صدد توسعه نفوذ خود در دیگر نقاط دنیا برآمد.

از سوی دیگر جامعه ملل، ایتالیا را به سبب اشغال اتیوپی در سال 1935، تحریم اقتصادی کرد و این امر به ایجاد محور رُم ـ برلین در سال 1936 انجامید.

پس از جنگ دنیای اول ، بریتانیا، روسیه ، فرانسه و آمریکا، حدود 78 میلیون کیلومتر مربع از خاک کره زمین یعنی بیش از نیمی از خشکی های دنیا را در اختیار داشتند. در مقابل ، سرزمین های متعلق به آلمان ، ایتالیا و ژاپن مجموعاً به حدود 6/2 میلیون کیلومتر مربع می رسید.

اشغال پراگ ، مرکز جمهوری چک ، به دست ارتش آلمان برای متفقین تحمل پذیر نبود. اتحاد جماهیر شوروی ، که به قدرت مقاومت دولت های غربی در برابر آلمان اطمینان نداشت ، ترجیح داد به آلمان نزدیک گردد. پیمان عدم تعرض آلمان و شوروی در 23 اوت 1939، نگرانی هیتلر را از جنگ در دو جبهه زدود.

ارتش سرخ شوروی ، به رغم مقاومت های سرسختانه قوای آلمانی در سایر نقاط شوروی ، به پیشروی ادامه داد و توانست همه سرزمین های تصرف شده را پس بگیرد. بدین ترتیب در اوایل سال 1943، دولت های محور، ابتکار عمل را در کلیه جبهه ها از دست داده بودند.

پس از گردهمایی سران انگلیس و آمریکا و شوروی در اجلاس تهران ، آمریکا و انگلیس مشغول تدارک حمله ای شدند که بزرگ ترین عملیات نظامی جنگ دنیای دوم به شمار می رفت . روس ها نیز در بهار 1944، همز مان با حمله نیروهای مشترک آمریکا و انگلیس در شمال نورماندی، تهاجم بزرگ خود را در حوضه دنیپر شروع کردند و از آنجا به رومانی و بلغارستان و سپس آلمان حمله ور شدند.

در جبهه غرب ، سپاه مشترک آمریکا و انگلیس پس از پس گرفتن پاریس در 25 آگوست، به سوی مرزهای آلمان پیشروی کرد و به این ترتیب ، از فوریه 1945 از مشرق و مغرب به خاک آلمان هجوم بردند.

هیتلر که از قرارگاه زیرزمینی خود در برلینِ تحت محاصره ، ناامیدانه به مقاومت ادامه می داد، وقتی خبر مرگ موسولینی را شنید، در 30 آوریل 1945 خودکشی کرد و دولت نو آلمان را دونیتس، فرمانده نیروی دریایی ، در استان شلسویگ تشکیل داد و از متفقین تقاضای ترک مخاصمه کرد.

در 8 می، سند قطعی تسلیم بی قید و شرط آلمان در برلین امضا شد و براساس تصمیماتی که روزولت ، استالین و چرچیل در اجلاس یالتا در فوریه 1945 گرفتند، این کشور به منطقه ها اشغالی تقسیم شد. اما جنگ در خاور دور تا چند ماه دیگر ادامه داشت . ژاپن که هنوز اندونزی ، هندوچین ، بخش مهمی از خاک چین و تعداد زیادی از جزایر اقیانوس آرام را در اشغال داشت ، با مقاومت سرسختانه خود، موجب ترس متفقین از ادامه جنگی طولانی شده بود.

از همین رو، آمریکا مسئولیت پرتاب 2 بمب اتمی را بر شهرهای هیروشیما و ناگازاکی به ترتیب در 6 و 9 آگوست 1945، پذیرفت و به این ترتیب سند تسلیم بی قید و شرط نیروهای مسلح ژاپن در 2 سپتامبر همان سال بر عرشه رزم ناو آمریکایی میسوری به امضا رسید و جنگ کاملاً خاتمه یافت .

ایران نیز در روز 3 شهریور 1320 با این که در ابتدا بی طرفی خود را اعلام نموده بود، درگیر جنگ شد و نیروهای شوروی از شمال و شرق و نیروهای بریتانیایی از جنوب و غرب، از زمین و هوا به ایران حمله کردند و شهرهای سر راه را اشغال کردند و به سمت تهران حرکت کردند.

ایران که در شروع جنگ، بی طرفی خود را اعلام نموده بود نهایتاً در 17 شهریور 1322 به آلمان اعلان جنگ داد. هدف اصلی ایران از اعلان جنگ پیوستن به اعلامیه ملل متحد و شرکت در کنفرانس های صلح پس از جنگ بود. پس از اتمام جنگ، ارتش بریتانیا ایران را ترک کرد ولی نیروهای نظامی ارتش آمریکا و ارتش شوروی، همچنان در ایران باقی ماندند، که به تشکیل دو حکومت خودمختار و کوتاه مدت جمهوری مهاباد در کردستان و حکومت فرقه دموکرات در آذربایجان انجامید.

شمار تلفات نظامی این جنگ بیش از 23 میلیون تن و تلفات غیرنظامی آن بیش از 26 میلیون تن بوده است . در خصوص اندازه خسارات اقتصادی و هزینه هایی که طرفین درگیر متحمل شده اند نیز اطلاع دقیقی در دست نیست . با این حال ، این جنگ از لحاظ هزینه به جنگ چهار تریلیون دلاری و از لحاظ تلفات انسانی به جنگی با تلفات چهل میلیون تن نیز موسوم شده است .

این جنگ خاتمه پس از نزدیک به شش سال در آگوست 1945 به سرانجام رسید و در حدود چهل میلیون کشته بر جای گذاشت. از نتایج پایدار پس از جنگ دنیای دوم می توان به ایجاد سازمان ملل و شروع جنگ سرد اشاره نمود.

در همین روز:

• وقوع زلزله شدید در خراسان (1347 شمسی)
• تصرف بغداد به وسیله تیمور گورکانی (804 قمری)
• درگذشت آزاد بلگرامی مورخ مسلمان هندی (1200 قمری)
• احداث استان کبک (1608 میلادی)
• تولد آمونتون گیوم فیزیک دان ناشنوای فرانسوی (1663 میلادی)
• مرگ شارل کولن فیزیک دان برجسته فرانسوی (1806 میلادی)
• تولد هرمان هِلمهولتز فیزیک دان معروف آلمانی (1821 میلادی)
• شروع جمهوری سوم فرانسه پس از سقوط لویی ناپلئون (1871 میلادی)
• شروع نخستین دوره جشنواره دنیای فیلم کن در فرانسه (1939 میلادی)
• روز استقلال ازبکستان از اتحاد جماهیر شوروی سابق (1991 میلادی)
• روز ملی و استقلال قرقیزستان از اتحاد جماهیر شوروی سابق (1991 میلادی)
• روز ملی و استقلال مالزی (1957 میلادی)
• روز ملی و استقلال ترینیداد و توباگو از استعمار انگلیس (1962 میلادی)
• مرگ ایلیا اِرِنبورگ ادیب و نویسنده بزرگ روس (1967 میلادی)